„Muzeum w Zamościu 1926-1996”
Praca zbiorowa
Redakcja: Piotr Kondraciuk,
Andrzej Urbański (muzealnik)
Ilustracje: H. Szkutnik,
S. Orłowski – fot. barwne
Wydawca: Muzeum Okręgowe w Zamościu / Wydawnictwo TEST, 1996
ss. 196, ISBN: 83-7038-073-5, 83-904995-7
Skład i współopracowanie graficzne: Bernard Nowak
Z niewielkiego zbioru – zgromadzonego przez pasjonatów w okresie międzywojennym – muzeum zamojskie rozwinęło się po wojnie, a szczególnie po utworzeniu województwa, w dużą placówkę prowadzącą szeroką i różnorodną działalność. Stało się to możliwe dzięki zaangażowaniu i uporowi wielu jego pracowników.
Muzeum mieści się w zespole kamienic wybudowanych w XVII wieku w północnej pierzei Rynku Wielkiego. Zbiory z zakresu etnografii są gromadzone od momentu założenia Muzeum w 1926 r. Zgromadzono tu kolekcje XIX-wiecznej ludowej rzeźby sakralnej z nieistniejących już ośrodków rzeźbiarskich w powiatach biłgorajskim i hrubieszowskim, ceramiki ludowej z ośrodków w Bidaczowie Starym i Łążku Ordynackim oraz stroje ludowe: strój biłgorajski, zamojski, tarnogrodzki, noszone przez lublinian i strój hrubieszowski będący ubiorem pogranicza lubelsko-ukraińskiego. Zbiory archeologiczne pochodzą głownie z terenu dawnego województwa zamojskiego.
Na ciekawy zbiór monet antycznych składają się w większości denary rzymskie cesarzy Trajana i Hadriana (I-II w. n.e.). Bezcennym skarbem monet antycznych w zbiorach muzeum pozostaje znalezisko z Żulic, zawierające 169 sztuk rzymskich monet denarowych z I i II w. n.e. cesarzy Nerona, Wespazjana, Tytusa i Domicjana.
Stałe ekspozycje: „Zamojszczyzna w pradziejach i wczesnym średniowieczu”, „Sztuka ludowa Zamojszczyzny”, „Zamość, Zamoyscy i Ordynacja Zamoyska 1580-1939”.
Wejście do Muzeum w Zamościu, ul. Ormiańska 30 / Rynek Wielki (fot. e-zamosc.pl):
Ze zbiorów numizmatycznych Muzeum w Zamościu, fot. S. Orłowski: monety sześciogroszowe, bite podczas oblężenia Zamościa w 1813 roku. Wypukły napis na awersie: 6 groszy BOZE DOPOMOZ WIERNYM OJCZYZNIE Wypukły napis na rewersie: PIENIĄDZ (lub MONETA) W OBLEZENIU ZAMOSCIA 1813:
Ze zbiorów Muzeum w Zamościu: dokument finansowy (weksel), 1861 r. Treść nadruku: Za tym naszym Sola Wexlem ZAPŁACIEMY OKAZICIELOWI KOPIEJEK PIĘĆ wymiana każdego czasu w APTECE KŁOSOWSKIEGO w ZAMOŚCIU tylko na Ruble Bankowe:
Wydawnictwo Test