Lwów. Karta z dziejów Polski ebook

Opis

Autor:   Stefan Mękarski
Tytuł:    “Lwów. Karta z dziejów Polski” – ebook pdf
ISBN: 897-7038-974-0
Wydawnictwo TEST, Lublin 2016
Copyright © by Koło Lwowian. Londyn 2016
ss. 262, Książkę papierową można kupić tylko w: Koło Lwowian w Londynie
Wydanie czwarte
Posłowie: Janusz Pierzchała

Opracowanie całości materiału:
Wydawnictwo Test Bernard Nowak
Dobór ilustracji oraz podpisy: Ryszard M. Żółtaniecki
Skład i łamanie: Bernard Nowak
Korekta: Sebastian Madej, Piotr B. Nowak
Korekta techniczna ilustracji: Ilona Jaszak
Drukarnia “Oprawa” 90-019 Łódź, ul. Dowborczyków 17
Skład główny: Koło Lwowian, 240 King Street, London W6 0RF

Okładka podług projektu Tadeusza Terleckiego do III wydania, 1982 r.
Ilustracja na okładce: Widok Lwowa w roku 1585, rycina z dzieła J. Brauna i A. Hogenberga, Civitas orbis terrarum

Zdjęcia wykorzystane w publikacji pochodzą ze zbiorów prywatnych członków Koła Lwowian
lub z ogólnodostępnych źródeł i są wolne od ograniczeń praw autorskich.

Tekst wstępu do wydania pierwszego, pióra autora, mówiący o intencjach:

Różne i obfite może być uzasadnienie publikacji niniejszego szkicu historycznego miasta Lwowa – w chwili obecnej.

W roku 1940 miał Lwów obchodzić w sposób szczególnie uroczysty 600. rocznicę swoich związków organizacyjnych z Polską i polskością. 600 lat bowiem temu, w roku 1340 (względnie 1342 – wedle dziejopisa miasta Bartłomieja Zimorowicza) król polski, Kazimierz Wielki, nowy Lwów murując, “z kamienia zamek zbudował do muzycznej lutni podobny”. Lwów był jednak w roku 1940 pod okupacją, pod którą o jakimkolwiek święceniu tej rocznicy mowy być nie mogło i ciągle być nie może. Polacy zaś na obczyźnie, przeżywali w roku 1940 tragiczne chwile upadku Francji i przez dłuższy okres żyli w warunkach niesprzyjających uczczeniu wielkiej rocznicy. Sprawa uległa odwłoce i dopiero dzisiaj uwaga nasza może się skupić na tym wielkim wydarzeniu historycznym. Praca niniejsza pragnie być wyrazem tego skupienia i zastąpić bodaj w cząstce – i w jakże nikłym stopniu wartości! – te objawy myśli, uczucia i dumy narodowej, które zamierzała manifestować cała Polska na rzecz i ku czci swego najwierniejszego miasta – jubilata.

W roku 1943 przypada jednak inna jeszcze rocznica historyczna, niemniej przekonywująco-usprawiedliwiająca manifestację uczuć polskich wobec Lwowa. 25 lat temu, w roku 1918, gdy odradzało się wolne Państwo Polskie, Lwów w słynnej swojej Obronie hojną ofiarą krwi swych dzieci, kobiet i mężczyzn potwierdził serdeczne związki z Polską, przed sześciu wiekami nawiązane. Tej wielkiej ofierze, przed ćwierć wiekiem z miłości do Polski poczętej, należy się również czuła i wierna pamięć.

Czynnikiem, który zachęcił do napisania tej pracy, była również chęć bliższego zaznajomienia sprzymierzeńców naszych w świecie anglosaskim z dziejami Lwowa, stanowiącego klejnot bez ceny w wieńcu miast polskich. Wiele się przecież mówi i pisze po jednej i po drugiej stronie, że zbliżenie wzajemne, Polski i świata anglosaskiego, nie ma być tylko koniunkturalnym, wywołanym wojną i przejściowym przebywaniem Polaków w krajach anglosaskich, ale ma pozostać objawem trwałym, owocującym również w powojennej epoce współpracy. Jeśli tak – to zapoznanie się czytelnika angielskiego, szkockiego czy amerykańskiego, z dziejami jednego z najciekawszych miast polskich, może oddać skromną usługę temu zbliżeniu. Wszak o tym właśnie mieście pisał pisarz angielski: The view from the Castle hill on a clear day is very extensive, and when on recalls the stormy history of the city, it is very impressive, for across those plains have swept tide after tide of invaders – Mongols, Tartars, Cossacks, Turks, Swedes, Hungarians, Austrians, and Russians…. Burzliwą historię miasta czyta się rzeczywiście jak romans wstrząsający, lubo zawiera fakty oczywiste i przez liczne pokolenia Polaków naprawdę przeżyte. Jest wreszcie jeden motyw, który – poznawczo rzecz biorąc – może skłonić do zainteresowania się dziejami Lwowa.

W chwili obecnej wiele się mówi i pisze w całym świecie o Lwowie i o ziemiach wschodnich Polski w związku z układem stosunków powojennych w nowej Europie, ze sprawą przyszłych granic tudzież tzw. wielkich i małych narodów. Przypomina to słowa staropolskiego poety, który pod koniec XVI w., spoglądając ze wzgórza na twierdzę lwowską opasaną murami, wołał: “Lwowie! My ciebie kornie pozdrawiamy, bo losy świata w twych murach się ważą”…

Być może, nie był to tylko wyraz megalomanii narodowej, ale trafne i prorocze rozeznanie, że od tego, czyim jest Lwów – zależy, czy Europa będzie światem zachodniej cywilizacji czy też tylko… malutkim półwyspem niezmierzonej Azji. Czymże więc jest ten Lwów, o którym dziś tak głośno w świecie? Gdy miasto to dziś pod okupacją, ma skneblowane usta, szkic niniejszy pragnie dać odpowiedź na postawione wyżej pytanie. 600-letnie dzieje Lwowa odsłaniają prawdę, której żadną siłą, sztuką czy przemocą nie da się zatrzeć i ukryć.

Stefan Mękarski

================================================================================

SPIS TREŚCI: Od wydawcy (trzeciego wydania)  /    7 Stefan Mękarski, Od autora  /    9 Wstęp  /  13 W dawnej Rzeczpospolitej 1340-1772  /  17 Pod zaborem austriackim 1772-1918  /  59 W wolnym państwie 1918-1939  / 123 Noty o autorach  / 239 Posłowie: Janusz Pierzchała: Polityka i dyplomacja polska w walce o Lwów w latach 1940-1945  / 169 Od Becka do Sikorskiego  / 169 Linia Curzona – geneza  / 190 Katyń – Gibraltar – Mikołajczyk  / 196 Teheran czyli zdrada utajona  / 199 Powstanie Warszawskie i ostateczna klęska Mikołajczyka  / 207 Jałta czyli zdrada przypieczętowana  / 214 Lwów zdradzony – kolaboracja – Akcja “Burza” czyli zwycięstwo prowokacji  / 216 “Wanda Lwowna” i Lwów – komuniści wobec Kresów  / 224 Epilog – wielki exodus  / 228 Dlaczego Stalin zaanektował Lwów  / 234

Polska w roku 1025. Ziemie na których później powstał Lwów, zwane Grodami Czerwieńskimi, zamieszkałe przez plemię Lędzian, stanowiły jako pograniczne przedmiot posko-ruskiej rywalizacji. Zdobyte w 981 roku przez księcia kijowskiego Włodzimierza Wielkiego, zostały odzyskane przez Bolesława Chrobrego (wyprawa kijowska) i od roku 1018 należały do Polski. Ich lechickość poświadcza kronikarz ruski Nestor, który w latopisie Powieść minionych lat nazywa te tereny grodami Lachów. (“Poszedł Włodzimierz ku Lachom i zajął grody ich: Przemyśl, Czerwień i inne grody…”). W 1031 roku tereny przeszły pod panowanie Rurykowiczów: “Jarosław i Mścisław zebrali wojów mnogich, poszli na Lachów i zajęli Grody Czerwieńskie znowu, i spustoszyli ziemię lacką, i mnóstwo Lachów przywiedli, i rozdzielili ich”. Wtedy to, by ułatwić kolonistom z Rusi administrowanie zdobytymi terenami, większa część Lędzian została przesiedlona do Kijowa.
[Za: F. Sielicki, Najstarsza Kronika Kijowska. Powieść Minionych Lat, Wrocław 2005]

Fotorelacja ze Lwowa w 2013 roku: